Jeziora

Sniardwy

Jest to jezioro położone na obszarze czterech gmin: Pisz, Ruciane-Nida, Mikołajki i Orzysz. Największe jezioro w Polsce, liczące wraz z zatokami (Seksty, Kaczerajno, Tuchlin, Warnołty) ponad 13.000 ha (główny zbiornik 10.600 ha) powierzchni. Jego głębokość w stosunku do powierzchni jest niewielka, od kilku do 23 m w najgłębszym miejscu. . Stosunkowo niewielka głębokość zbiornika wynika z faktu, że Śniardwy są jeziorem morenowym, powstałym w niecce po stopnieniu lodowca. Linia brzegowa jest bardzo urozmaicona, z półwyspami i licznymi zatokami. Długość 17 km, szerokość 13 km.

Na jeziorze 4 wyspy; największa z nich to Szeroki Ostrów, połączona z lądem od strony Zdor groblą. Między jeziorami Śniardwy, Kaczerajno i Seksty znajduje się wyspa Kaczor. Na zachód od Szerokiego Ostrowu położone są dwie następne wyspy: Pajęcza i Czarci Ostrów.

Pływanie po Śniardwach daje dużo emocji, ale jest niebezpieczne i należy zachować jak najdalej idące środki ostrożności. Kajakarze muszą pamiętać o tym, aby trzymać się blisko brzegu i nie wypływać na środek jeziora nawet wówczas, kiedy jest ono zupełnie spokojne. Śniardwy są bardzo kapryśne i zmienne. Gładka, spokojna powierzchnia wody potrafi w ciągu kilkunastu minut pokryć się wysoką, krótką falą. Wysokość fal może dochodzić do 1,5 i więcej metrów. W żadnym wypadku nie powinni na Śniardwy wypływać turyści mało doświadczeni i słabo pływający. Jeżeli jezioro jest wzburzone, należy przeczekać w jakimś zacisznym miejscu aż się uspokoi. Stosunkowo najmniej niebezpieczny jest brzeg południowy.

Śniardwy są również niebezpieczne z powodu dużej ilości głazów. Zagrażają one nie tylko turystyce żeglarskiej, ale również kajakowej, ponieważ w niektórych wypadkach znajdują się około 20 cm pod powierzchnią wody. Głazy na jeziorze nie są oznakowane.

Seksty

Jest ono największą zatoką jeziora Śniardwy. Jezioro to położone jest w kierunku północno-zachodnim od Pisza, na szlaku wodnym prowadzącym na Wielkie Jeziora Mazurskie. Powierzchnia tego akwenu wynosi 780ha. Połączona jest z jeziorem Roś Kanałem Jeglińskim. Na jeziorze znajduje się wyspa Kaczor. Na południowym brzegu znajduje się wieś letniskowa Karwik, na północnym - Zdory.

Wyspa Szeroki Ostrów

Szeroki Ostrów jest największą wyspą na jeziorze Śniardwy, leżącą w południowej części akwenu, połączona z lądem groblą. Aby dojechać na wyspę należy w Zdorach w pobliżu (byłej )szkoły skręcić w polną drogę prowadzącą w kierunku południowo-zachodnim. Po około 1,5 km przez pola zwane Odolaską docieramy do grobli. Niektórzy historycy na Szerokim Ostrowie lokalizują strażnicę pruską (galindzką), która być może na krótko była wykorzystywana przez Krzyżaków podczas ich ekspansji na wschód. Na pobliskim Czarcim Ostrowie było miejsce kultu Galindów. Tu odkryto bowiem całopalne cmentarzysko.

Na owej wyspie istniała wioska, której obecnie już nie ma. Została założona został około 1566r. Należy przypuszczać, że przynajmniej w początkowym okresie istniejąca osada miała kształt owalnicy, wymuszony jej lokalizacją na wyspie. Jednakże w dziewiętnastym i dwudziestym wieku osada rozciągała się wzdłuż drogi równoległej do południowo-zachodniego brzegu wyspy. Przez wiele lat istniała jako samodzielna wioska. Po 1933 r. Szeroki Ostrów w dalszym ciągu zachował status samodzielnej wsi, jakkolwiek był raczej przysiółkiem. Osada należała do gminy Zdory i parafii Kociołek Szlachecki. Na przełomie lat 1944/1945 Szeroki Ostrów składał się z 6 siedlisk. Dzieci z omawianej wsi uczęszczały do szkoły jednoklasowej w Zdorach Po środku osady, znajdowała się wieża widokowa, z której można było oglądać panoramę całego akwenu Śniardw. Wieża znajdowała się na najwyższym wzniesieniu wyspy, zwanym dawniej Czarcią Górą. Prawdopodobnie właśnie tu należy lokalizować domniemaną strażnicę galindzką. Około 1943 r. robotnicy przymusowi z obozu w Zdorach usypali groblę, dzięki której wyspa uzyskała lądowe połączenie. Wcześniej łączność z lądem zapewniał niewielki prom.

W styczniu 1945 r. mieszkańcy osady musieli się ewakuować przed zbliżającym się frontem. Po 1945 r. budynki zostały rozszabrowane. W 1989 r. powstał projekt wybudowania na Szerokim Ostrowie luksusowego hotelu z polem golfowym. Wkrótce koncepcja ta upadła ze względu na protesty różnych środowisk, jakkolwiek społeczeństwo piskie opowiedziało się za realizacją tej inwestycji.